سعی کردم برای پاسخ به این سوال، یک مقاله جامع و کامل، آماده کنم تا بتوانم اندکی در مسیر موفقیّت شما گام بردارم.قبل از اینکه وارد اصل مطلب و مراحل راه‌اندازی و طراحی سایت فروشگاهی شویم، خدمت شما عرض کنم که در میان همه کسب وکارهای آنلاین، معمولاً راه اندازی و به موفقیّت رساندن یک فروشگاه اینترنتی، به مراتب کار دشوارتری است. شاید یکی از دلایلِ اصلی آن، ارائه محصولات مشابه می‌باشد.
سوالات متداول شما درباره مراحل ساخت فروشگاه اینترنتی
فروشگاه اینترنتی چیست؟مهم ترین مسئله در ساخت یک فروشگاه اینترنتی چیست؟آیا راه اندازی فروشگاه اینترنتی بدون سرمایه ممکن است؟
فرض کنید ما ۱۰ فروشگاه آنلاین در فضای وب داریم که همه آن‌ها به نوعی یک محصول خاص به فروش می‌رسانند(مثلاً هر ۱۰ فروشگاه که شارژر موبایل به فروش می‌رسانند) خوب اینجا کمی کار سخت می‌شود زیرا محصولات به یکدیگر شبیه هستند. البته راهکارهایی وجود دارد که به کمک بازاریابی محتوایی می‌توانید درصد فروش محصولات خود را افزایش دهید، البته این موضوع را عرض نکردم که نا امید شویم و کلاً بی خیال پیاده‌سازی ایده خود شوید اما باید این نکته را بدانید که تحلیل رقبا به خصوص قبل از راه اندازی و ساخت فروشگاه اینترنتی، کار بسیار ضروری و پر اهمیّت است، فرض ما این است که شما تحلیل و تحقیقات بازار را به خوبی انجام داده‌اید و حال در مراحل انجام کار مشکل دارید.
بسیارخوب از این حرفهای اضافه که بگذریم، می‌رسیم سر اصل مطلب یعنی پاسخ دادن به این سوال:
مراحل طرّاحی و ساخت یک فروشگاه اینترنتی چیست؟ در ادامه به طور مفصّل و کامل به این مورد خواهیم پرداخت.
انتخاب فروشگاه‌ساز مناسب برای طراحی سایت فروشگاهی
یکی از مهم‌ترین و پرتکرارترین سوالات در این بخش، انتخابِ درستِ یک بستر مناسب برای طراحی سایت فروشگاهی است. خوب البته این یک موضوع مهمّی است که شما بنیادِ کسب‌وکار خود را روی کدامیک از فروشگاه‌ساز‌های آنلاین راه اندازی کنید. در ادامه چند مورد از مهم‌ترین فروشگاه‌سازهایِ آنلاین را با یکدیگر مقایسه خواهیم کرد:
– فروشگاه‌ساز مجنتو (Magento)
مجنتو در واقع، یکی از کامل‌ترین و انعطاف‌پذیرترین پلتفرم‌های تجارت الکترونیک، در سطح جهان شناخته شده‌است که تقریباً هر آنچه که یک فروشگاه اینترنتی، نیاز دارد را در اختیارِ مدیر و کاربرانِ آن قرار می‌دهد. از امکانات کاملِ تعریفِ واحد‌های پولی گرفته تا اتصالِ آن به انواع درگاه‌های پرداخت بانکی. این نرم افزارِ آنلاین متن باز (Open Source) بوده و امکان توسعه و تغییر در کدنویسی و ساختار آن را به توسعه دهندگان و برنامه نویسان php و مسلّط به ساختار مجنتو اختصاص می‌دهد.
در ادامه به چند ویژگی مهمِّ این فروشگاه‌ساز اشاره خواهیم کرد:
– امکانات فوق‌العاده برای ساخت فروشگاه اینترنتی
باید گفت که ساختار فروشگاه‌ساز مجنتو، به صورت اختصاصی برای راه اندازی فروشگاه اینترنتی طرّاحی و ساخته شده است و امکانات بسیار فراوان و قدرتمندی را در اختیار کاربران قرار می‌دهد که می‌تواند در روند رشد دیجیتال مارکتینگِ کسب‌وکارتان، بسیار به کمک شما بیاید و مسیر را برای رشد هموارتر کند.
– میزان دانش و تخصص لازم برای استفاده
کار با این پلتفرم چندان ساده نیست و اگر شما بخواهید طراحی سایت فروشگاهی خودتان را با کمک این نرم افزار انجام دهید، به دانش و تخصص نسبتاً بالایی نیاز دارید. گرچه که سعی شده در نسخه‌های جدیدِ مجنتو ،به سمت کاربرپسندیِ بیشتری حرکت کند اما اگر تصمیم گرفتید که با Magento فروشگاه آنلاین خود را راه اندازی کنید، باید دانش و اصول پایه‌ی کار با این نرم افزار را به خوبی فرابگیرید و چه بسا در برخی موارد، برای توسعه و تنظیمات فروشگاه آنلاین خودتان دانشِ تخصصی و فنّی هم لازم داشته باشد.
– رایگان بودن استفاده از مجنتو
یکی از ویژگی‌های خوبِ این نرم افزار، رایگان بودنش است و اینکه قرار نیست شما بابت استفاده از آن برای ایجاد بسترِ تجارت الکترونیک خود، هزینه اضافه صرف کنید و این موضوع خودش یکی از مزیّت‌هایِ این سیستم محسوب می‌شود. البته به هر حال ممکن است بر حسب نیاز خودتان، به افزونه‌ها و پلاگین‌های اضافه نیاز داشته باشید که برخی از آن‌ها غیر رایگان می‌باشد و باید هزینه پرداخت کنید.
– سئوی عالی در مجنتو (بهینه شده برای گوگل)
یکی از ویژگی‌هایی که در مجنتو با دقّت و کیفیتِ بالا در ساختار و معماریِ این نرم افزار پیاده‌سازی شده، سئوی عالی می‌باشد. در بخش تنظیماتِ سئو، امکانات بسیار کاملی از قبیل تعریف انواع برچسب‌ها، بهینه‌سازیِ تصاویر، تعریف تگ‌های کانونی، ویرایش فایل Robot.txt و غیره را در اختیارتان قرار می‌دهد.
در تحقیقاتی که وب‌سایت ecommerce-platforms.com انجام داده است، فروشگاه‌ساز مجنتو رتبه ۹۵ از ۱۰۰ را در حوزه سئو به خودش اختصاص داده است.
– قالب و پوسته‌های منتشر شده برای فروشگاه‌ساز مجنتو
به دلیل اینکه Magento محبوبیّت بالایی را در سطح جهان و به خصوص برای تجارت‌های حرفهای دارد، قالب‌های متفاوتی برای این پلتفرم طرّاحی شده است. اما دوستانِ عزیز، یک مورد را باید حواستان باشد که اگر می خواهید از خدمات داخل ایران استفاده کنید، به مراتب توسعه‌دهندگان و قالب‌های فارسی کمتری نسبت به دیگر فروشگا‌ساز‌ها منتشر شده است. اما به هر حال می‌توانید با کمک یک متخصصِ مسلّط به ویرایش قالب‌های مجنتو، تغییرات لازم را بر رویِ قالب انتخابی خودتان پدید آورید.
– پلاگین ووکامرس (Woocommerce)
باید این نکته را خدمت شما عرض کنم که ووکامرس در واقع یک پلاگین یا افزونه‌ای بسیار محبوب در تجارت الکترونیکِ دنیا محسوب می‌شود که امکان طراحی سایت فروشگاهی را در اختیار صاحبان وب‌سایت قرار می‌دهد. البته این افزونه یکی از پلاگین‌های محبوبِ سیستم مدیریت محتوای وردپرس محسوب می‌شود، بنابراین پیش از ساخت فروشگاه اینترنتی ابتدا باید وب‌سایت خود را با CMS وردپرس راه اندازی کرده‌باشید و سپس با سوار شدن و نصب این افزونه روی وردپرس، در واقع امکانات لازم برای یک تجارت الکترونیک را فرآهم می‌کنید.
اما ویژگی‌هایی که برای افزونه ووکامرس مطرح شده به قرار زیر است:
– ووکامرس، یک افزونه‌ی انعطاف پذیر
پلاگین Woocommerce یک افزونه کاملاً متن باز و رایگان می‌باشد که به دلیل توسعه دهندگان زیاد و انعطاف بالا، یکی از محبوب‌ترین افزونه‌ها در حوزه راه اندازی فروشگاه اینترنتی محسوب می‌شود. به گفته SimilarTech تا کنون تعداد ۸۴۸,۴۱۹ دامنه‌ی فعّال از ووکارس استفاده می‌کنند که انصافاً عدد قابل توجهی است.
– ووکامرس دارای حداقل امکانات لازم
یکی دیگر از ویژگی‌های کاربردی این افزونه، اتصال به انواع دروازه‌های پرداخت، تنظیمات تحویل و حمل و نقل، کنترل مالیات، سیستم تعیین کپن تخفیف و… می‌باشد که البتّه همه این موارد، توسّط برنامه‌نویسان وردپرسی یا پلاگین‌های اضافی، قابل توسعه می‌باشد و می‌توان امکانات دیگری را هم به فروشگاه آنلاین خود اضافه نمود و آن را توسعه داد.
– ووکامرس، کاربرپسندتر از همیشه
یکی از ویژگی‌های بارز، کاربرپسندی و سهولت استفاده هنگام کار این پلاگین می‌باشد، شاید یکی از دلایل محبوبیّت آن، همین موضوع باشد و به مرورِ زمان، مشکلات و باگ‌های سیستم توسّط توسعه دهندگان این حوزه برطرف می‌گردد و نسخه جدید در پنل مدیریتِ وردپرس اعلام می‌گردد.
– ووکامرس رایگان است
شما قرارنیست برای نصب این افزونه هیچ هزینه اضافه پرداخت کنید و تنها با دانلودِ آخرین نسخه این پلاگین و نصب آن روی وب‌سایتِ وردپرسی خود، آن را به یک فروشگاه با رابط کاربریِ ساده تبدیل خواهید کرد.
– سئوی بسیار عالی
از نظر نوع کدنویسی، ساختار و معماری این پلاگین، کاملاً مورد پسند موتورهای جست‌وجو و به خصوص گوگل می‌باشد و از نگاه ecommerce-platforms.com نمره سئویِ ۹۷ از ۱۰۰ به آن اختصاص داده شده است.
باید بدانید که ووکامرس یک پلاگین است.
با وجود این همه مزیّت و انعطافی که در ووکامرس وجود دارد، به هر حال یک افزونه‌ای است که به وب‌سایت فروشگاهی شما افزوده می‌شود و به دلیل اینکه برای افزودن امکانات بیشتر، نیاز به نصب افزونه‌های بیشتری داریم، استفاده از آن برای طراحی سایت فروشگاهی با تنوع محصول بسیار بالا، توصیه نمی‌شود.
(وقتی تعداد پلاگین‌های نصب شده افزایش یابد، طبیعتاً حجم کدها هم بیشتر شده و در سرعت بارگزاری صفحات وب‌سایت، به خصوص در تعداد بالای کاربر ممکن است دچار اختلال شود که البته با ظهور هاست‌های ووردپرسی، این مشکل هم تا حدودی برطرف شده است. ) به هر حال برای افرادی که می‌خواهند یک فروشگاه آنلاین به همراه وب‌سایت وردپرسی داشته باشند، ووکامرس گزینه‌ی مناسبی است.
در تصویر زیر، نمونه‌ای از امکانات ووکامرس را مشاهده می‌فرمایید:
– فروشگاه‌سازِ اپن کارت (OpenCart)
اپن کارت، یکی دیگر از نرم‌افزارهای فروشگاه‌ساز تحت وب محسوب می‌شود که برای طراحی سایت فروشگاهی در ابعاد کوچک و متوسط، استفاده می‌شود و از آن‌جایی که این نرم افزار به طور کاملاً اختصاصی برای مراحل ساخت فروشگاه اینترنتی طرّاحی شده است، بنابراین یکی از گزینه‌های مناسب برای ساخت فروشگاه اینترنتی می‌باشد.
این نرم افزار هم متن باز بوده و آخرین نسخه منتشر شده آن را می توان از وب‌سایت رسمی این فروشگاه‌ساز (www.opencart.com) دانلود کنید. فروشگاه‌ساز اپن کارت کاملاً متن‌باز و رایگان می‌باشد. همچنین با کمک گرفتن از تکنولوژی Ajax سرعت واکشیِ داده ها بسیار افزایش یافته و تمام نیازهایِ اساسی کاربران برای راه اندازی یک فروشگاه آنلاین را برآورده کرده است.
از جمله امکانات خوب اپن کارت، پشتیبانی همزمان از چند فروشگاه و زبان طور همزمان و امکان راه‌اندازی انواع مارکت پلیس‌ها می‌باشد که سبب محبوبیّت بیشتر این نرم افزار می‌شود. در ادامه چند ویژگی مهمِّ این فروشگاه ساز را با شما بررسی خواهیم کرد.
– اپن کارت کاربرپسندتر از مجنتو
باید گفت از نظر کاربرپسندی (User Friendly) و سهولت استفاده، فروشگاه‌ساز اپن‌کارت کمی ساده‌تر از مجنتو می‌باشد اما به هر حال کار کردن با آن، کمی از ووکامرس مشکل‌تر است، اما به واسطه طرّاحی بصری مناسب، به یکی از سیستم‌های محبوب برای ساخت فروشگاه اینترنتی تبدیل شده است.
– هسته اصلی اپن‌کارت رایگان می‌باشد
این سیستم رایگان می‌باشد و به راحتی می‌توانید نسخه فارسی آن را از وب‌سایت رسمی فارسی اپن کارت (Ipresta.ir)، دانلود و روی هاست خود نصب کنید. این سیستم به صورت پیش فرض، امکانات کاملی را برای مدیریت و طراحی سایت فروشگاهی در اختیار شما قرار می‌دهد امّا لازم است بدانید که برای دسترسی به افزونه‌ها و امکانات بسیار بیشتر ممکن است که لازم باشد هزینه‌های اضافی پرداخت کنید که واقعاً در برابر امکانات پیشرفته این نرم افزار هزینه زیادی نیست. ضمن اینکه شما حداقل باید برای خرید یک هاست و دامنه، باید هزینه پرداخت کنید.
– بررسی سئو و بهینه‌سازی
اپن کارت از نظر سئو، تقریباً چیزی ما بین مجنتو و ووکامرس قرار می‌گیرد ضمن اینکه امکانات مناسبی از قبیل تعیین کلمات کلیدی، متاها، توضیحات و همچنین عنوان و برچسب‌ها برای اپن کارت پیاده‌سازی شده است و دارای URL هایی با ساختار قدرتمند برای ایندکسِ بهتر در موتورهای جست وجو می‌باشد.
– قالب و افزونه‌های اپن کارت
خوب طبیعتاً قالب‌ها و افزونه‌های به مراتب کمتری نسبت به ووکامرس، برای اپن کارت تولید شده است امّا به دلیل اینکه حتی در ایران هم طرفداران اپن کارت کم نیست، قالب‌های فارسیِ شکیل و بهینه شده‌ی زیادی برای این فروشگاه‌سازِ قدرتمند طرّاحی و پیاده سازی شده است.
خلاصه کلام، اپن کارت برای ساخت فروشگاه اینترنتی، در ابعاد کوچک و متوسّط، گزینه مناسبی است.
– فروشگاه ساز پرستاشاپ
اما در ادامه آخرین و یکی از بهترین سیستم‌های تجارت الکترونیک را با هم بررسی خواهیم کرد.
باید گفت که پرستاشاپ، از نظر قدرت و امکانات، میان مجنتو و اپن‌کارت قرار می‌گیرد و می توان گفت بعد از مجنتو، یک فروشگاه‌ساز تمام عیار برای برآورده کردن نیازهایِ صاحبان فروشگاه‌های اینترنتی می‌باشد.
طبق آمار رسمی پرستاشاپ، تعداد ۲۵۰ هزار نسخه از این نرم افزار، در سراسر دنیا فعّال می‌باشد و چیزی بیشتر از ۵۰۰ امکان سفارشی برای راه اندازی و مدیریت یک فروشگاه اینترنتی، در پرستاشاپ پیاده سازی شده است.
– کاربرپسندی پرستاشاپ
اگر بخواهیم این سیستم را با سایر سیستم‌های ساخت فروشگاه اینترنتی مقایسه کنیم، باید گفت که پرستاشاپ از نظر میزان کاربرپسندی و سهولت استفاده، در رتبه‌ی بعد از مجنتو قرار می‌گیرد و البته کار کردن با آن نسبت به ووکامرس و کمی هم اپن کارت، سخت تر می‌باشد، اما به هر حال به دلیل مجموعه امکاناتی که در اختیار ما قرار می‌دهد، این سیستم برای ساخت یک فروشگاه اینترنتی قدرتمند و بزرگ، کاملاً مناسب است.
– پرستاشاپ هم رایگان است !
جالب است که بدانید فروشگاه‌ساز پرستاشاپ هم رایگان است و قرار نیست برای استفاده از امکانات آن هزینه اضافی پرداخت کنید اما طبیعتاً مانند سایر سیستم‌های فروشگاهی، برای راه اندازی برخی از امکانات اضافه، نیاز به پرداخت هزینه می‌باشد.
– قالب‌ها و افزونه‌های منتشر شده
از نظر تعداد قالب‌های منتشر شده، این سیستم هم وضعیّت مناسبی دارد اما در ایران شاید تعداد قالب‌های فارسی شده پرستاشاپ به مراتب کم‌تر از اپن‌کارت باشد اما وب‌سایت‌های فارسیِ بسیاری، این قالب‌ها را ترجمه و برای فروش قرار داده‌اند.
بسیار خوب امیدوارم که تا به اینجایِ مقاله خسته نشده باشید. می‌دانم مقاله بلند بالییست امّا سعی کردم واقعاً جامع و کامل توضیح بدهم و شما را از خواندن هر منبع دیگری در خصوص راه اندازی فروشگاه آنلاین خود بی‌نیاز کنم 
اما حالا زوده کجا می‌خواهید برید؟ ادامه را تشریف داشته باشید.
ساخت فروشگاه اینترنتی بدون طرح تجاری شوخی محض !
بعد از اینکه بستر اصلی کسب‌وکار خود را جهت طراحی سایت فروشگاهی بنا کردیم، نوبت به برنامه‌ریزی و ایجاد یک طرح تجاری برای موفقیّت در کسب‌وکارمان می‌رسد.
شاید وقتی که حرف از طرح تجاری می زنیم، تصوّر کنید که الان باید در ۱۰۰ صفحه، بهترین طرح دنیا را بنویسید. از شما خواهشمندم ایده‌آل گرایی را کنار بگذارید و فقط ۱ برگه سفید و خودکار آبی بردارید و به سوالات زیر پاسخ دهید. (دنگ و فنگ را کنار بذارید خواهشا و همین می‌شود طرح اولیّه شما و پاسخ به همین سوالات برای شروع کافیست.)
– منبع تامین محصولات شما از کجاست؟
دوستان عزیز من، این نکته بسیار اهمیّت دارد و متاسّفانه بر حسب تجربه، افراد زیادی را دیده‌ام که بدون توجّه به همین نکته ساده ولی مهم، اقدام به راه اندازی فروشگاه اینترنتی می‌کنند و در ادامه راه به شدّت دچار مشکل می‌شوند.
باید دانست که فعّالیت در فضای دیجیتال هم دقیقا مانند فضای غیر دیجیتال می‌باشد. فرض کنید که با هر روشی موفّق می‌شوید که میزان بازدید وب‌سایت خود را تا حد قابل قبولی افزایش دهید و تعداد سفارش شما به حدّی برسد که تامین محصولات بنا به هر دلیلی، دیگر برای شما مقدور نباشد و همین عاملِ کوچک سبب فرار مشتریان شما خواهد شد.
پس دوستانِ عزیز حتما قبل از اینکه حتی نام دامنه خود را تعیین کنید،به این موضوع فکر کنید که تامین محصول شما از کجاست؟ آیا خودتان تولید کننده محصول هستید؟ آیا با عمده فروشان قرارداد بسته‌اید؟ به هرصورتی که هست خلاصه کلام حواستان به این موضوع باشد.
– به لوجستیک و نوع ارسال کالا توجّه کرده‌اید؟
این نکته هم دوستان بسیار اهمیّت دارد که چه روشی را برای ارسال کالای خود انتخاب کرده‌اید؟ آیا به مشکلاتی که ممکن است در طول مسیر متوجّهِ محصولتان شود توجّه کرده‌اید؟
من همیشه یکی از مثال‌هایم این است که فرض کنید شما می خواهید یک فروشگاه اینترنتی فروش کَره حیوانی راه اندازی کنید، خوب اگر برای ارسالِ این محصول، بسته‌بندی و روش ارسال خاص در نظر نگیرید، تا رسیدن به مقصد ممکن است دیگر اثری از کره باقی نماند و محصول شما از بین خواهد رفت.
البته این یک مثال بود که شما موضوع را بهتر درک کنید ولی این کاملاً بستگی به نوع کالای شما دارد، بنابراین به این موضوع که محصول شما قرار است با چه روشی، از طریق چه وسیله حمل و نقلی و در طی چند روز به دست مشتری برسد، خوب فکر کنید.
– به میزانِ توان خود در ارائه خدمات دقت کنید!
فرض کنید بازدید و حجم سفارش، در وب‌سایت شما به حدی افزایش یابد که ارائه خدمات از جمله دریافت سفارش و پاسخ به مشتری، دیگر در توان شما نباشد و این موضوع باعث شود که یکی یکی، مشتریان خود را فراری دهید و همین عامل ممکن است ضربه سختی به ستون کسب‌وکارتان وارد نماید.
همیشه به این موضوع فکر کنید و برای جلوگیری از این موضوع، تدابیری داشته باشید که اگر روزی تعداد سفارش افزایش یافت، شما بتوانید با افزودن افراد بیشتری به سیستم فروشگاهی خود، توان ارائه سرویس به مشتری را افزایش دهید.
– کانال‌های بازاریابیِ شما چیست؟
شاید یکی از مهم‌ترین اقداماتی که یک صاحب تجارت الکترونیک همیشه باید به آن توجه داشته باشد، یافتن جدیترین و موثّرترین کانال‌های جذب مخاطب هدف است. خوب به لطف افزایش روش‌ها و کانال‌های گوناگون در حوزه بازاریابی دیجیتال، این امکان برای وبمستران فرآهم شده است که با شناسایی آن‌ها به رشد و توسعه کسب‌وکار خود کمک کنند.
یکی از اهداف ما دروب سایت آموزش دیجیتال مارکتینگ مارکترها ، کمک به شناخت بیشتر چنین روش‌هایی برای رونق بخشیدن به کسب‌وکار شما، با استفاده از روش‌های بازاریابی دیجیتال می‌باشد. بنابراین صاحب یک کسب‌وکار اینترنتی همیشه باید به دنبال روش‌های موثّر باشد. برای تمرین، نام حداقل ۱۰ کانال دیجیتال مارکتینگ را روی کاغذ بنویسید که فکر می‌کنید می‌تواند برای شما مفید و موثّر باشد البته سعی می‌کنیم در آینده، در یک دوره آموزشیِ کامل و جامع، انواع کانال‌های کشش یا (Traction) را به طور مفصّل در مارکترها منتشر کنیم.
برای تبلیغات، چه قدر بودجه کنار گذاشته‌اید؟
لطفا نگویید که من سرمایه کمی دارم و می‌خواهد با سرمایه بسیار اندک کار خود را شروع کنم. البتّه که می‌شود با سرمایه کم، کسب‌وکاری را آغاز نمود امّا دوستانِ من باید این نکته را هم مدّ نظر قرار دهید که در دنیای پر رقابت امروز، بدون کنار گذاشتنِ بودجه برای تبلیغات، شاید کمی رسیدن به موفقیّت سخت‌تر شود.
به هر حال حتّی اگر سرمایه اندکی برای تبلیغات در چنته دارید، توصیه بنده این است که با بررسی بهینه‌ترین کانال‌های بازاریابی دیجیتال که می‌تواند بازدید هدف‌مندتری را به سمت وب‌سایت شما روانه کند، مارکتینگ در فضای دیجیتال را آغاز کنید. یکی از روش‌هایی که می تواند کاربران هدفمندی را به سمت وب‌سایت شما روانه کند تبلیغات گوگلی یا (Google Adwords) می‌باشد.